Η σημαντικότερη τραγωδία της κρητικής λογοτεχνίας (για να διαβάσετε τα γενικά χαρακτηριστικά της κρητικής λογοτεχνεία, πατήστε (εδώ) είναι η Ερωφίλη του Γεωργίου Χορτάτση.
Γράφτηκε γύρω στα 1600 και
δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το 1637 στη
Βενετία, μετά το θάνατο του ποιητή. Φαίνεται πως παίχτηκε αρκετές φορές
στην Κρήτη, στα τελευταία χρόνια της Ενετοκρατίας. Το έργο είναι εμπνευσμένο
από ιταλικό πρότυπο, το Orbecche του Gianbattista Giraldi, αλλά ο Έλληνας
ποιητής δούλεψε πολύ ελεύθερα, μετρίασε τις αιματηρές σκηνές και έδωσε στους
ήρωές του ήθος και περισσότερη ευγένεια. Έφτιαξε ένα έργο ελληνικό στο βαθύτερο
χαρακτήρα του.
Τα διαλογικά μέρη της Ερωφίλης είναι γραμμένα σε ζευγαρωτούς
δεκαπεντασύλλαβους στίχους, ενώ τα
χορικά σε τερτσίνες (ιταλικό στιχουργικό σχήμα). Ανάμεσα στις πράξεις του
έργου παρεμβάλλονται σκηνές άσχετες με
την υπόθεση του -Ιντερμέδια- που είναι θεατρικές διασκευές
της ερωτικής ιστορίας του Ρινάλδου και της Αρμίντας από το έργο του
Ελευθερωμένη Ιερουσαλήμ.
Την υπόθεση της τραγωδίας αφηγείται ο ηθοποιός Μάνος Κατράκης.
Υπόθεση της Ερωφίλης: Ο Φιλόγονος, βασιλιάς της αιγυπτιακής Μέμφιδας, ανέβηκε στο θρόνο σκοτώνοντας τον αδελφό του. Στην αυλή του μεγαλώνει ένα ορφανό βασιλόπουλο, ο Πανάρετος, γιος του επίσης σκοτωμένου βασιλιά της Τζέρτζας. Η κόρη του βασιλιά Φιλόγονου Ερωφίλη ερωτεύεται τον Πανάρετο κι οι δυο νέοι παντρεύονται μυστικά. 'Οταν το μαθαίνει ο Φιλόγονος εξοργίζεται, σκοτώνει τον Πανάρετο και στέλνει την καρδιά του ως δώρο στην Ερωφίλη. Η Ερωφίλη αυτοκτονεί και ο Χορός, που τον αποτελούν κορασίδες υπηρέτριες της Ερωφίλης, εξεγείρεται και σκοτώνει το Φιλόγονο. Παρουσιάζεται τότε η σκιά (το φάντασμα) του δολοφονημένου αδελφού και εκφράζει ικανοποίηση για την τιμωρία του δολοφόνου βασιλιά.
Διάλογος Ερωφίλης Πανάρετου: