ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ: Ερημωμένα χωριά

Αυτή είναι η πρώτη μας γνωριμία με τον ποιητή Γιάννη Ρίτσο. Από δω και μπρος πολλές φορές να τον «βρίσκουμε μπροστά μας», συνοδοιπόρο μας σ’ αυτό το μακρύ ταξίδι που λέγεται Ποίηση…

O Ρίτσος έγραψε το ποίημα το 1942, ως άμεση αντίδραση στα σύγχρονα ιστορικά γεγονότα (πτώση του αλβανικού μετώπου, γερμανοϊταλική Κατοχή, προμηνύματα της Αντίστασης), το δημοσίευσε ωστόσο πολύ αργότερα, το 1961. Στο απόσπασμα αποτυπώνεται με ρεαλιστικό τρόπο η θλιβερή υποχώρηση του ελληνικού στρατού, κατά την οποία όμως, παρά τις δυσκολίες, διατηρούνται η ελπίδα και το αγωνιστικό φρόνημα.Το παρακάτω απόσπασμα ανήκει στην ποιητική σύνθεση Η τελευταία π. α. εκατονταετία.

Γιώργος Χειμωνας," Έξι χιλιάδες νέοι". Πολυτεχνείο 1973

Το απόσπασμα από το βιβλίο «Ο γάμος» του Γιώργου Χειμωνά αναφέρεται στην εξέγερση των φοιτητών του Πολυτεχνείου το Νοέμβριο του 1973, και όχι μόνο σ' αυτούς που ήταν μέσα στο ίδρυμα , αλλά και σε όσους νοερά ήταν μαζί τους τότε και σε όσους εμπνεύστηκαν από αυτούς έκτοτε. Το σύντομο αυτό κείμενο, με συμβολική γλώσσα και βαθύ σεβασμό, μνημονεύει εκείνη τη θυσία. Ο συγγραφέας αφαιρεί από το επεισόδιο τα ιστορικά στοιχεία (τόπος, χρόνος, συνθήκες, αιτία). Κάποιες αόριστες ιστορικές πληροφορίες δίνει μόνο στην εισαγωγή. Στην εικόνα αντιπαρατίθενται οι νεκροί νέοι που βυθίζονται μέσα στο βάραθρο και οι ζωντανοί που δεν τολμούν να κοιτάξουν.

    Το Πολυτεχνείο, αδικαίωτο και ζωντανό, σε πείσμα όσων το ξεπούλησαν και επιχείρησαν να το διασύρουν μέσα από το δικό τους διασυρμό, θα συνεχίζει να εμπνέει και να οδηγεί τους νέους αγώνες…
Για μια Ελλάδα πραγματικά δημοκρατική και πραγματικά ανεξάρτητη, με ψωμί και μόρφωση για τα παιδιά της, με εθνική ανεξαρτησία και λευτεριά για το λαό της.

Το σύνθημά του παραμένει ακόμα δραματικά εφήμερο…

«ΨΩΜΙ, ΠΑΙΔΕΙΑ, ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ»

Η ανάρτηση αυτή αφιερώνεται σε όλους τους ωραίους εκείνους Έλληνες που αγωνίστηκαν όλη την περίοδο της επταετίας για να σπάσει ο «γύψος», για να πέσει η χούντα.

Γιάννης Μαγκλής, Γιατί;

   Πρόκειται για ένα διήγημα με αντιπολεμικό περιεχόμενο. Ο Γιάννης Μαγκλής θέλει να καταδείξει τον παραλογισμό του πολέμου και την αλλοτρίωση που αυτός προκαλεί στον  άνθρωπο.  Ο χρόνος, ο τόπος, καθώς και τα πρόσωπα δεν ορίζονται, γιατί αφορά κάθε άνθρωπο, οποιαδήποτε χώρα και οποιαδήποτε χρονική περίοδο. Δε μας ενδιαφέρει πού γίνεται ένας πόλεμος. Μας ενδιαφέρει ότι ο άνθρωπος χάνει την ανθρωπιά του, αποκτηνώνεται. Στον πόλεμο δεν υπάρχουν νικητές και ηττημένοι. Υπάρχουν μόνο θύματα και «τσαλακωμένες» ψυχές.

    Το ίδιο αντιπολεμικό πνεύμα και χαρακτήρα μπορεί κανείς να βρει στο διήγημα του Αντώνη Σαμαράκη, «το ποτάμι», στο «Ουδέν νεώτερον από το δυτικό μέτωπο» του Έριχ Μαρία Ρεμάρκ, καθώς και στο μυθιστόρημα «Η ζωή εν τάφω» του Στράτη Μυριβήλη (εδώ). Επίσης πατώντας εδώ μπορείτε να διαβάσετε κι άλλα κείμενα με αντιπολεμικό περιεχόμενο.